Մամիա Օրախելաշվիլի

Մամիա Օրախելաշվիլի; վրաց.՝ მამია დიმიტრის ძე ორახელაშვილი
Ծնվել է	հունիսի 10, 1881 կամ 1881
Ծննդավայր	Քութայիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	դեկտեմբերի 11, 1937 կամ 1937
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Կրթություն	Կայսերական բժշկա-վիրաբուժական ակադեմիա և Ս. Մ. Կիրովի անվան ռազմական բժշկական ակադեմիա
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ և բժիշկ
Աշխատավայր	Մարքսիզմ-լենինիզմի ինստիտուտ
Ամուսին	Mariam Orakhelashvili?
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Անդամություն	ԽՄԿԿ Կենտրոնական կոմիտե, Կենտրոնական գործադիր կոմիտե և All-Union Society of Old Bolsheviks?
Երեխաներ	Merab Orakhelashvili?
	Mamia Orakhelashvili Վիքիպահեստում

Մամիա Օրախելաշվիլի (վրաց.՝ მამია ორახელაშვილი, ռուս.՝ Иван Дмитриевич Орахелашвили, հունիսի 10, 1881(1881-06-10) կամ 1881^[1], Քութայիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 11, 1937(1937-12-11)^[2] կամ 1937^[1]), վրացի բոլշևիկ հեղափոխական («հին բոլշևիկ») և խորհրդային պետական և կուսակցական գործիչ, Կոմունիստական կուսակցության անդամ (1903)

1899 թվականից սովորել է Խարկովի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում, 1902 թվականից՝ Պետերբուրգի ռազմաբժշական ակադեմիայում։ Պետերբուրգում մասնակցել է 1905–1907 թվականների Ռուսական հեղափոխությանը։ 1906 թվականին ձերբակալվել է Հավլաբարի տպարանի գործով։ 1908 թվականից, ռազմաբժշկական ակադեմիան ավարտելուց հետո, որպես բժիշկ աշխատել է Անդրկասպյան մարզում։ 1914 –1917 թվականներին եղել է զինվորական բժիշկ գործող բանակում։ 1917 –1918 թվականներին եղել է ՌՍԴԲ(բ) կ Վլադիկավկազի կոմիտեի և Խորհրդային նախագահ, ՌՍԴԲ(բ)կ Կովկասյան երկրային կոմիտեի անդամ։ 1918 թվականին Վրաստանի մենշևիկների կառավարության կողմից ձերբակալվել է։ 1920 –1921 թվականներին եղել է Վրաստանի Կ(բ) կ ԿԿ–ի նախագահ և ՌԿ(բ) կ ԿԿ–ի Կովկասյան բյուրոյի անդամ։

1921 –1925 թվականներին եղել է Վրաստանի հեղկոմի նախագահ, Վրաստանի Կ(բ) կ ԿԿ–ի քարտուղար, Վրաստանի ԺԿԻ նախագահի տեղակալ, Անդրֆեդերացիայի ԺԿԽ նախագահ, 1923 –1925 թվականներին՝ ԽՍՀՄ ԺԿԽ նախագահի տեղակալ։ 1926 –1929 թվականներին՝ ՀամԿ(բ) կ Անդրերկրկոմի առաջին քարտուղար, միաժամանակ՝ «Զարյա Վոստոկա» թերթի պատասխանատու խմբագիր։ 1930 թվականին՝ «Պրավդա» թերթի խմբագրական կոլեկտիվի անդամ Մոսկվայում, 1931 թվականին՝ կրկին Անդրֆեդերացիայի ԺԿԽ նախագահ, ապա՝ ՀամԿ(բ) կ Անդրերկրկոմի առաջին քարտուղար։

1932 –1937 թվականներին եղել է ՀամԿ(բ) կ ԿԿ–ին կից ՄԷԼԻ–ի տնօրենի տեղակալ, 1927 –1930 թվականներին՝ Սովետական մեծ հանրագիտարանի գլխավոր խմբագրության անդամ։ Եղել է նաև Կուսակցության 12, 15–17 համագումարների պատգամավոր, 12 և 14 համագումարներում ընտրվել է կուսակցության ԿԿ–ի անդամության թեկնածու, 15–16-ում՝ Համ Կ(բ) կ ԿԿ–ի, 16-ում՝ ԿՎՀ–ի անդամ։

Ձերբակալվել և գնդակահարվել է 1937 թվականներին՝ «Մեծ զտման» ժամանակաշրջանում։ Նույն ճակատագրին է արժանացել կինը՝ Վրացական ԽՍՀ լուսավորության մինիստր Մարիամ Օրախելաշվիլին։ Հետագայում դուստրը՝ Քեթևանը աքսորվել է ԳՈւԼԱԳ-ի ուղղիչ-աշխատանքային գաղութ, իսկ նրա ամուսինը՝ նշանավոր դիրիժոր Եվգենի Միքելաձեն, տանջամահ արվել^[3]։

Օրախելաշվիլիների ընտանիքը ռեաբիլիտացվել է 1955 թվականին։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991) (ռուս.) — СПб.: Петербургское Востоковедение, 2013. — 496 с. — (Социальная история отечественной науки о Востоке) — ISBN 978-5-85803-225-0
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Орахелашвили Иван Дмитриевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Knight, Amy W. (1993), Beria: Stalin's First Lieutenant, p. 83. Princeton University Press, Princeton, New Jersey. 0-691-01093-5

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մամիա Օրախելաշվիլի» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 12, էջ 581)։

[_c2b6f3faf9f46e3b-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991) (ռուս.) — СПб.: Петербургское Востоковедение, 2013. — 496 с. — (Социальная история отечественной науки о Востоке) — ISBN 978-5-85803-225-0

[_d4199d6cd78d5e1c-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Орахелашвили Иван Дмитриевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[3] Knight, Amy W. (1993), Beria: Stalin's First Lieutenant, p. 83. Princeton University Press, Princeton, New Jersey. 0-691-01093-5

[1]

[2]

[3]